Anh hùng Việt Nam

          Ông Lê Văn Chánh sinh ngày 08/10/1911 tại làng Mỹ Trà, tổng Phong Thạnh, quận Cao Lãnh, tỉnh Sa Đéc (nay là xã Mỹ Trà, thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp). Khi tham gia hoạt động cách mạng, để tránh sự truy bắt của địch, ông đã khai sinh năm 1914.         Từ 9 đến 16 tuổi, ông học trường Cao Lãnh (sơ học đến tiểu học) và được thầy giáo Sa thương yêu, tin cậy, bồi dưỡng ông về học vấn, hiểu biết về chính trị. Bấy giờ, thầy Sa giao ông làm liên lạc với các thầy Cảnh, Hạnh, Tòng và đồng chí Cương.         Tháng 6/1929, ông được kết nạp vào Đảng tại Chi bộ tổ Việt Nam Cách mạng Thanh niên xã Mỹ Trà, quận Cao Lãnh, tỉnh Sa Đéc.         Tháng 6/1929, ông là Trưởng Ban cán sự phụ trách 2 tiểu tổ Việt Nam Cách mạng Thanh niên trường Cao Lãnh và Sa Đéc. Đến tháng 4 năm 1930, ông là Trưởng Cán sự Chi bộ xã Mỹ Trà và Cao Lãnh.         Tháng 7/1930, sau cuộc huy động quần chúng bi...

          Bà Trần Thị Thu, bí danh Kim Hồng, sinh năm 1946, quê xã Hòa An, huyện Cao Lãnh, tỉnh Sa Đéc (nay là thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp), tham gia cách mạng năm 1960. Khi hy sinh là Xã đội phó xã Hòa An, đảng viên Đảng Nhân dân Cách mạng miền Nam.          Sống trong gia đình yêu nước, tiếp xúc với cán bộ cách mạng, nên 14 tuổi, bà tình nguyện làm liên lạc, rải truyền đơn, dán khẩu hiệu, đào hầm bí mật nuôi chứa cán bộ.         Năm 1962, bà cùng bà con trong xóm đào hầm bí mật chứa hai trung đội địa phương quân tỉnh về ém quân, diệt gọn đại đội 10 bảo an của địch, ngày 27/10/1962. Đơn vị rút về căn cứ, giao lại số thương binh, Liệt sỹ cho địa phương, bà đưa anh em vào hầm bí mật, chờ tối chuyển về vùng giải phóng an toàn, chu đáo.          Một đêm tháng 4/1963, địch bao vây bắn chết một cán bộ ta tại nhà bà, địch  sợ ta đánh trả nên bỏ chạy, nhân cơ hội ấy, bà cùng mẹ chuyể...

          Ông Nguyễn Văn Phối sinh năm 1916, quê thôn Mỹ Nghĩa, quận Cao Lãnh, tỉnh Sa Đéc (nay là xã Mỹ Ngãi, thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp).         Sinh trưởng từ một gia đình nông dân có truyền thống yêu nước, cách mạng. Cha và chú đều tham gia hoạt động cách mạng trong những năm 30, đều bị thực dân Pháp bắt đày đi Côn Đảo, Châu Đốc. Ngay từ lúc thiếu thời, còn đi học ở Cao Lãnh, ông đã tích cực tham gia phong trào học sinh đấu tranh đòi dân sinh, dân chủ, nên bị đuổi học. Về xã, ông làm liên lạc cho Chi bộ Đảng.         Từ năm 1936 đến năm 1939, ông hăng hái tham gia phong trào Đông Dương Đại hội và được kết nạp vào Đảng Cộng sản năm 1939. Sau cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ năm 1940, ông bị Pháp bắt giam ở nhà tù Bà Rá, đến tháng 3/1945, ông cùng bạn tù phá khám thoát ra. Ra tù, ông tiếp tục hoạt động ở Chi bộ Mỹ Ngãi - Phong Mỹ. Tháng 4/1945, ông được Chi bộ cử làm đại biểu dự Hội nghị Liên Tỉnh uỷ Long Xuyên - Sa ...

          Bà Trần Thị Nhượng (tên gia đình là Trần Thị Ngài, thường gọi Sáu Ngài), sinh ngày 15 tháng 3 năm 1896 tại làng Mỹ Trà, quận Cao Lãnh, tỉnh Sa Đéc (nay là phường 2, thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp). Cha mẹ và 6 anh em làm thợ thủ công hoặc buôn bán nhỏ.         Năm 15 - 16 tuổi, bà vừa nuôi heo vừa học chữ tại nhà. Sau đó, lên Sài Gòn học lấy được bằng Certificat, rồi trở về làng Hòa An, Cao Lãnh dạy học. Lúc này, cả tỉnh Sa Đéc chỉ có 3 giáo viên nữ. Bà chuyển xuống dạy ở Tân Dương, Cái Tàu Hạ, rồi trở về dạy ở trường làng Hòa An. Năm 1916, bà lên Sài Gòn học thêm tiếng Pháp. Một năm sau, bà lại về trường Hòa An tiếp tục dạy học.         Bà được thầy giáo Sa, thầy giáo Cảnh tuyên truyền giác ngộ cách mạng. Ngày 15/6/1928, bà được kết nạp vào Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên. Năm 1929, bà được kết nạp vào An Nam Cộng sản Đảng, năm 1930 làm Bí thư Chi bộ liên xã.         Tháng 12/1930,...

          Ông Nguyễn Quang Diêu sinh năm Canh Thìn (1880), tự là Tử Ngọc, hiệu là Cảnh Sơn (hay Nam Sơn), người làng Tân Thuận, tổng An Tịnh, quận Cao Lãnh, tỉnh Sa Đéc (nay là xã Tân Thuận Tây, thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp).         Ông nội và cha ông là những người có tiếng về Nho học, nên ngay từ thuở nhỏ ông được chăm sóc giáo dục chu đáo. Năm lên 6 tuổi ông học chữ Nho, năm 10 tuổi học chữ Quốc ngữ. Năm 15 tuổi, ông lại học chữ Nho với cụ Tú Tịnh, sau đó đến Phú Thuận (Châu Đốc, nay thuộc Hồng Ngự - Đồng Tháp) tiếp tục học với cụ Tú Trần Hữu Thường, một nhà Nho yêu nước. Chính cụ Tú Thường là người làm cho Nguyễn Quang Diêu sớm thấy được cái nhục mất nước. Do đó, mặc dù tuổi nhỏ lại đang phải học hành, nhưng ông vẫn thường xuyên theo dõi tình hình phong trào yêu nước kháng Pháp trong cả nước. Năm 1907, ông tham gia phong trào Đông Du với tư cách cổ động viên, vận động thanh niên sang Nhật du học, quyên góp ủng hộ phong trào. Ô...

          Ông Lê Văn Cử sinh năm 1909 tại làng Hoà An (rạch Cái Tôm), tổng An Tịnh, quận Cao Lãnh, tỉnh Sa Đéc (nay thuộc phường 4, thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp), trong một gia đình Nho học yêu nước. Thân phụ là Lê Văn Lịch, em ruột cụ Lê Văn Đáng (cha ruột của ông Lê Văn Sao, bạn thân Bác Hồ, cùng hoạt động cách mạng ở Pháp).         Là con trai út (thứ 13) trong gia đình đông con, ông vẫn được thân sinh cho theo học trường Tiểu học Cao Lãnh, trường Pétrus Ký (Sài Gòn), đỗ bằng Thành chung (DEPSI) nhưng vì hoàn cảnh, ông phải nghỉ học, dốc tâm tự học, gầy dựng một vốn tri thức phong phú và hấp thụ tư tưởng cách mạng qua cách sách báo tiến bộ xuất bản trong và ngoài nước.         Tiếp tục truyền thống yêu nước của gia tộc và quê hương Cao Lãnh, ông sớm giác ngộ cách mạng, tham gia hoạt động Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí Hội (1927), Đảng Cộng sản Việt Nam (1930), trở thành thành viên tích cực trong Mặt t...

          Ông Nguyễn Văn Tre (đọc trại là Che), sinh năm 1934, trong gia đình nông dân nghèo ở làng Thanh Mỹ, quận Cái Bè, tỉnh Mỹ Tho (nay là xã Thanh Mỹ, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp).          Vốn là một thanh niên hiền lành, ít nói, chăm chỉ làm ăn, căm thù cao độ trước tội ác man rợ của Mỹ nguỵ đối với xóm làng và gia đình mình, Nguyễn Văn Tre xin vô du kích ấp, rồi du kích xã, chiến đấu chống địch.          Trận địa đánh địch của Nguyễn Văn Tre là ấp Hưng Lợi, quê ông và vũ khí diệt địch là các loại chông, lôi, trái gài tự tạo. Qua mỗi trận địch càn, ông theo dấu, xem cách đi của địch để rút kinh nghiệm bố trí trái gài cho hiệu quả hơn. Ông sáng tạo nhiều cách đánh trái gài trên cỏ rậm, cỏ thưa, đường mòn, mương, liếp…, nên lần nào Mỹ nguỵ càn vào cũng có quân chết, bị thương. Tính chung từ năm 1965 - 1971, bằng trái gài ông chặn đánh địch 250 trận, giết chết 150 tên (có 10 Mỹ), làm bị thương hơn 20...

          Ông Đặng Văn Bình sinh năm 1941, quê ở làng Long Hưng, tổng An Phong, quận Lai Vung, tỉnh Sa Đéc (nay là xã Long Hưng A, huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp). Ông tham gia du kích xã năm 1961, vào Đảng Nhân dân Cách mạng miền Nam năm 1970. Lúc hy sinh là Xã đội trưởng xã Long Hưng.         Với 11 năm chiến đấu là những năm tháng chiến tranh ác liệt trên địa bàn nhỏ hẹp, ta và địch cài đan xen nhau, cực kỳ gian khổ nhưng ông vẫn kiên cường bám trụ, dũng cảm đánh địch trên 315 trận, lấy bom pháo lép của địch cải tiến thành trái gài đánh lại địch, kết hợp chông, rào…, đã đánh chìm 04 tàu gỗ, giết 44 tên, làm bị thương 491 tên, thu 4 súng…         Năm 1971, địch xua 1 tiểu đoàn đi phát hoang vùng căn cứ cách mạng ở rạch Bà Năm, Bờ Rào. Ông bám sát, theo dõi địch, gỡ 3 trái lựu đạn địch gài, gài lại với 1 trái đạn pháo 105 dưới một gốc cây. Khi trưa nắng, địch gom lại dưới bóng cây, ông châm điện, 35 tên chết và bị thươ...