Trần Thị Nhượng (hay Trần Thị Ngài, thường gọi Sáu Ngài)

        Bà Trần Thị Nhượng (tên gia đình là Trần Thị Ngài, thường gọi Sáu Ngài), sinh ngày 15 tháng 3 năm 1896 tại làng Mỹ Trà, quận Cao Lãnh, tỉnh Sa Đéc (nay là phường 2, thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp). Cha mẹ và 6 anh em làm thợ thủ công hoặc buôn bán nhỏ.

        Năm 15 - 16 tuổi, bà vừa nuôi heo vừa học chữ tại nhà. Sau đó, lên Sài Gòn học lấy được bằng Certificat, rồi trở về làng Hòa An, Cao Lãnh dạy học. Lúc này, cả tỉnh Sa Đéc chỉ có 3 giáo viên nữ. Bà chuyển xuống dạy ở Tân Dương, Cái Tàu Hạ, rồi trở về dạy ở trường làng Hòa An. Năm 1916, bà lên Sài Gòn học thêm tiếng Pháp. Một năm sau, bà lại về trường Hòa An tiếp tục dạy học.

        Bà được thầy giáo Sa, thầy giáo Cảnh tuyên truyền giác ngộ cách mạng. Ngày 15/6/1928, bà được kết nạp vào Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên. Năm 1929, bà được kết nạp vào An Nam Cộng sản Đảng, năm 1930 làm Bí thư Chi bộ liên xã.

        Tháng 12/1930, bà bị Phủ Mẫn quận Cao Lãnh khám xét, bắt tại nhà và giải về tỉnh khảo tra. Việc lấy cung không có kết quả, địch giải bà lên Khám Lớn Sài Gòn, tra tấn dã man. Cuối năm 1931, bà bị địch kêu án 8 tháng tù treo, bị quản thúc ở Cao Lãnh rồi Sa Đéc. Năm 1933 - 1934, bà cùng chồng lên Đốc Vàng, vừa sản xuất vừa gây dựng cơ sở cách mạng.

        Năm 1936, bà trở về Cao Lãnh, hoạt động trong phong trào Đông Dương Đại hội, công khai bán sách báo tiến bộ. Năm 1939, khi Mặt trận Bình dân Pháp đổ, thực dân Pháp ở Đông Dương thẳng tay khủng bố, bà bị Pháp quản thúc tại nhà số 115, đường Vĩnh Phước, Sa Đéc, cùng với hai con nhỏ. Bà tiếp tục hoạt động cách mạng và địch bắt kêu án 8 tháng tù giam. Chồng bà bị địch bắt khảo tra, giam cầm và hy sinh ngoài Côn Đảo.

        Ra tù, dù bị quản thúc ở Sa Đéc nhưng bà vẫn tìm mọi cách móc nối với cơ sở, tích cực đi tuyên truyền vận động cách mạng, lập lại Chi bộ, cử người đi liên hệ với lãnh đạo Đảng cấp trên.

        Được bà Nguyễn Thị Thập giúp đỡ, hướng dẫn, bà trở về Cao Lãnh gặp các đồng chí: Cương, Nhạc, Lăng, Lương… bàn và quyết định thành lập Tỉnh uỷ lâm thời vào tháng 3/1945. Bà được phân công làm Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ nhiệm Mặt trận Việt Minh.

        Cách mạng tháng Tám năm 1945 nổ ra, bà trực tiếp chỉ huy quần chúng khởi nghĩa. Bà tiến vào dinh tỉnh trưởng Sa Đéc, bằng lý lẽ buộc Tỉnh trưởng Sa Đéc phải đầu hàng.

        Cách mạng tháng Tám 1945 thành công, bà được phân công phụ trách công tác tài chính và nuôi quân. Từ giữa năm 1946 đến cuối năm 1949, bà làm Bí thư Tỉnh uỷ Sa Đéc, sau đó được điều động về làm công tác Kinh tế - Tài chính của Trung ương Cục, rồi công tác Phụ nữ Nam Bộ đến ngày đình chiến 1954. Những ngày đầu kháng chiến, để tập trung lo công tác, bà gửi con cho người thân nuôi dưỡng, sau đó, cả hai người con đều bị bệnh nặng và mất ở tuổi thiếu nhi.

        Tập kết ra miền Bắc, năm 1955, bà làm Phó Giám đốc trại Nhi đồng. Từ năm 1959 - 1963, bà là Hiệu trưởng Trường Học sinh miền Nam số 6, ở Hải Phòng. Năm 1964, bà là Phó Giám đốc Trường Cán bộ Phụ nữ Trung ương. Năm 1966, bà nghỉ hưu.

        Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, trở về quê hương, bà được Tỉnh uỷ, Uỷ ban nhân dân tỉnh và đồng chí, đồng bào quí mến, tận tình chăm sóc, nuôi dưỡng. Tuy tuổi cao, sức yếu bà vẫn cố gắng đóng góp công sức bằng những ý kiến quý báu cho công tác xây dựng Đảng, xây dựng Hội Phụ nữ và chăm lo đời sống cho người nghèo.

        Bà mất năm 1988, thọ 92 tuổi. Cuộc đời và hoạt động của bà Trần Thị Nhượng đã nêu tấm gương sáng về phẩm chất, đạo đức cách mạng trung kiên của người cán bộ, đảng viên, suốt đời thuỷ chung son sắt với Đảng và nhân dân. Bà đã được tặng thưởng Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng, Huân chương Hồ Chí Minh. Tên bà được đặt cho trường trung học cơ sở ở xã Tân Qui Tây (nay là phường An Hoà, thành phố Sa Đéc) và con đường trong nội ô thành phố Cao Lãnh, thành phố Sa Đéc.