Nguyễn Văn Phối

        Ông Nguyễn Văn Phối sinh năm 1916, quê thôn Mỹ Nghĩa, quận Cao Lãnh, tỉnh Sa Đéc (nay là xã Mỹ Ngãi, thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp).

        Sinh trưởng từ một gia đình nông dân có truyền thống yêu nước, cách mạng. Cha và chú đều tham gia hoạt động cách mạng trong những năm 30, đều bị thực dân Pháp bắt đày đi Côn Đảo, Châu Đốc. Ngay từ lúc thiếu thời, còn đi học ở Cao Lãnh, ông đã tích cực tham gia phong trào học sinh đấu tranh đòi dân sinh, dân chủ, nên bị đuổi học. Về xã, ông làm liên lạc cho Chi bộ Đảng.

        Từ năm 1936 đến năm 1939, ông hăng hái tham gia phong trào Đông Dương Đại hội và được kết nạp vào Đảng Cộng sản năm 1939. Sau cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ năm 1940, ông bị Pháp bắt giam ở nhà tù Bà Rá, đến tháng 3/1945, ông cùng bạn tù phá khám thoát ra. Ra tù, ông tiếp tục hoạt động ở Chi bộ Mỹ Ngãi - Phong Mỹ. Tháng 4/1945, ông được Chi bộ cử làm đại biểu dự Hội nghị Liên Tỉnh uỷ Long Xuyên - Sa Đéc để bầu đại biểu đi dự hội nghị Tân Trào.

        Tháng 6/1945, ông là Huyện uỷ viên Huyện uỷ Cao Lãnh, cuối năm 1946, vào Ban Thường vụ, đến tháng 3/1947, làm Bí thư Huyện uỷ. Tháng 8/1948, ông là Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Sa Đéc, phụ trách Hội Nông dân tỉnh.

        Từ năm 1951 - 1952, ông làm Phó Chủ tịch Uỷ ban Kháng chiến Hành chính tỉnh, kiêm Trưởng ban Kinh tế - Tài chính. Cuối năm 1952, được cử làm Phó Bí thư, Chủ tịch Uỷ ban Kháng chiến Hành chính tỉnh Long Châu Sa cho đến năm 1954.

        Được phân công ở lại miền Nam, từ cuối năm 1954 đến đầu năm 1960, ông làm Bí thư Tỉnh uỷ các tỉnh: Sa Đéc, Long An, Kiến Phong và là Uỷ viên Liên Tỉnh uỷ (Khu Uỷ viên Khu 8).

        Sau cuộc Đồng khởi năm 1960, ông được Khu uỷ Khu 8 rút lên, phân công phụ trách quân sự, được bổ sung vào Ban Thường vụ Khu uỷ. Khi Bộ tư lệnh Quân Khu 8 thành lập, ông được bổ nhiệm làm Phó Chính uỷ Quân Khu 8.

        Cuối năm 1961, ông được Trung ương Cục phân công làm Chính uỷ Đoàn 962, nhiệm vụ chính là tổ chức các bến ở Bà Rịa, Bến tre, Trà Vinh và Cà Mau để tiếp nhận vũ khí vận chuyển từ Bắc vào Nam bằng đường biển.

        Ngày 16/6/1966, trong một chuyến đi kiểm tra từ Bến Tre qua Trà Vinh trở về, thuyền của ông bị tàu địch phát hiện, bao vây ở cửa biển Cổ Chiên, gần vàm Khâu Băng thuộc xã Thạnh Phong, huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre, ông đã nổ mìn phá thuyền, hy sinh anh dũng, bảo vệ bí mật chiến lược của Đảng.

        Ông Nguyễn Văn Phối đã đóng góp nhiều công lao lớn cho phong trào cách mạng tỉnh nhà, nhất là những năm 1954 -1960, tái lập lực lượng vũ trang cách mạng, chuyển thế, chuyển vùng, tiến lên Đồng Khởi.

        Công lao và những đóng góp của ông cho cách mạng, sự dũng cảm, hy sinh bảo vệ bí mật của Đảng, ngày 22/11/2011 ông được Chủ tịch nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

        Ông được Đảng và Nhà nước tặng nhiều phần thưởng cao quý. Năm 2015, Nhà tưởng niệm Anh hùng Liệt sỹ Nguyễn Văn Phối được xây dựng tại Bình Trị, xã Mỹ Tân, thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp.